8 Odpowiedzialny rozwój
Jesteśmy gwarantem bezpieczeństwa i stabilności systemu elektroenergetycznego w Polsce.
Czujemy się odpowiedzialni za bezpieczeństwo przyszłych pokoleń.
Mając świadomość stanu infrastruktury krajowej oraz wyzwań i trendów, które wpływają na rozwój systemu, realizujemy prace modernizacyjne oraz inwestycje, aby zapewnić jego stabilność i bezpieczeństwo. Chcemy wzmacniać świadomość i edukować społeczeństwo w zakresie funkcjonowania systemu elektroenergetycznego.
Kluczowe liczby
Wartość podatków lokalnych odprowadzonych do urzędów gminnych (w roku 2016). Podatki wpływają do ponad 37 procent gmin w kraju i udział ten będzie wzrastał wraz z rozwojem infrastruktury sieciowej.
Liczba spotkań informacyjnych z władzami samorządowymi i instytucjami na terenach prowadzonych inwestycji
(w roku 2016).
Analiza wpływu naszych inwestycji na społeczność lokalną.
Nasz wpływ na otoczenie społeczne
GRI 203-2, GRI 413-1 Realizujemy inwestycje infrastrukturalne w całym kraju, co wpływa na działalność społeczno-gospodarczą poszczególnych regionów. Naszym priorytetem jest zbudowanie partnerskich relacji z przedstawicielami społeczności lokalnej, administracją oraz wykonawcami realizującymi inwestycje w naszym imieniu.
Ważnym elementem naszych działań jest procesowe podejście do prowadzenia komunikacji społecznej i zaangażowania społecznego pozwalające skuteczniej odpowiadać na potrzeby interesariuszy w ramach prowadzonego procesu inwestycyjnego.
Jako inwestor dokładamy wszelkich starań, żeby realizacja inwestycji o znaczeniu strategicznym dla całego kraju odbywała się przy jak najmniejszej ingerencji w życie mieszkańców i środowisko. Mamy świadomość, jak istotne jest informowanie społeczności lokalnych o planowanej inwestycji na możliwie najwcześniejszym etapie oraz stworzenie warunków do przedstawienia wyczerpujących wyjaśnień na jej temat. PSE stara się uwzględniać wszelkie możliwe uwagi zgłaszane przez lokalne władze i mieszkańców. Rolą przedstawicieli naszej spółki jest zaprezentowanie argumentów dla uzasadnienia realizacji inwestycji, jej uwarunkowań formalnoprawnych oraz koncepcji przebiegu wariantu trasy linii w celu kontynuowania dialogu i wypracowania porozumienia z właścicielami nieruchomości wyrażonego w umowie służebności przesyłu.
Jednym z wielu determinantów realizacji inwestycji w obszarze prawnym są zapisy tzw. specustawy przesyłowej. Naszą intencją jest jednak wybudowanie linii najwyższych napięć w oparciu o porozumienia wypracowane na drodze rokowań z każdym właścicielem nieruchomości położonej na trasie planowanej inwestycji. Dokładamy wszelkich starań, aby osiągnąć takie porozumienia i deklarujemy gotowość do podjęcia rozmów z właścicielami w odpowiedzi na zgłaszane przez nich oczekiwania w tym zakresie.
Prowadzimy analizę wpływu naszych inwestycji na społeczność lokalną (w 100 procentach)
Projektanci muszą również wybrać rodzaj konstrukcji słupów, przewodów fazowych, izolatorów oraz pozostałych elementów, aby możliwe było wstępne zaproponowanie rozwiązań technicznych linii. Z reguły na tym etapie nie można jeszcze rozstrzygnąć, jakie rozwiązania technologiczne zostaną ostatecznie zastosowane.
Formuła procesu informacyjno-konsultacyjnego zakłada możliwość szukania rozwiązań kompromisowych, które w takim stopniu, na ile jest to możliwe, odzwierciedlają interesy stron zainteresowanych lokalizacją linii elektroenergetycznej. Interesy te mogą pozostawać względem siebie w konflikcie, dlatego konieczne jest zaangażowanie i uczestnictwo wszystkich stron oraz zapewnienie im realnego wpływu na opracowywane rozwiązania.
Realizując inwestycje elektroenergetyczne, mamy wspólny cel
GRI 102-40, GRI 102-43
Nasi interesariusze wraz z formami ich zaangażowania
Grupa docelowa |
Charakterystyka |
Narzędzia i techniki komunikacji |
---|---|---|
Działanie bezpośrednie | ||
Regulator |
Prezes URE jest odpowiedzialny za regulację sektora energetycznego oraz za promowanie konkurencji. Z Prezesem URE uzgadniamy Plany rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną oraz jego aktualizację. |
Spotkania bezpośrednie, konferencje branżowe, zintegrowany raport roczny, strona WWW. |
Wykonawcy zadań inwestycyjnych |
Firmy zewnętrzne wybierane w trybie przetargów publicznych i niepublicznych. Działają w imieniu i na rzecz PSE, wpływają na opinie lokalnych społeczności i lokalnych władz, kształtują wizerunek naszej spółki jako inwestora. |
Spotkania bezpośrednie, konferencje branżowe, szkolenia wewnętrzne, sprawna komunikacja w zadaniach inwestycyjnych w ramach Programów Komunikacji Społecznej (foldery, strona WWW, briefingi prasowe, konferencje, filmy, programy edukacyjne itp.). Definiowanie dobrych praktyk i wytycznych komunikacyjnych. Współpraca w ramach zasad zrównoważonego rozwoju. |
Administracja publiczna, władze samorządowe |
Transparentne i profesjonalne działania informacyjno-edukacyjne w ramach komunikacji społecznej wpływają na budowanie właściwych relacji. |
Spotkania bezpośrednie, listy intencyjne, dedykowane konferencje specjalistyczne, foldery ogólnofirmowe, specjalistyczne i dotyczące zadań inwestycyjnych, magazyn ekspercki, zintegrowany raport roczny, strona WWW. |
Opinia publiczna, społeczności lokalne |
Grupa kluczowa z punktu widzenia prowadzenia inwestycji infrastrukturalnych. Przekonanie do inwestycji jej bezpośrednich sąsiadów oraz ustanowienie służebności przesyłu mają zasadnicze znaczenie dla terminu realizacji zadania inwestycyjnego. Umożliwia uzyskanie największej akceptacji społecznej lub wypracowanie kompromisu. |
Media relations, artykuły prasowe, strony WWW, foldery, ulotki, programy edukacyjne dla mieszkańców gmin, na terenie których planowana jest inwestycja, spotkania realizowane za pośrednictwem wykonawców i bezpośrednio. |
Komitety protestacyjne, lokalni liderzy protestów oraz akcji społecznych |
Lokalne inicjatywy będące wynikiem braku akceptacji społecznej do procedowanego rozwiązania i reprezentujące interesy całej społeczności lub wybranej grupy. |
Korespondencja formalna, udział w spotkaniach, akcje protestacyjne. |
Pracownicy, kadra menedżerska PSE Inwestycje i GK PSE |
Zaangażowani i zmotywowani pracownicy i kadra menedżerska decydują w ogromnym stopniu o efektywności działania PSE. Stopień poinformowania pracowników oraz poziom ich satysfakcji z pracy mają kluczowe znacznie dla budowania zaangażowania pracowników. |
Intranet, zintegrowany raport roczny, ulotki informacyjne, komunikacja projektów strategicznych, komunikacja wdrażanych zmian, spotkania bezpośrednie, spotkania integracyjne, uroczystości firmowe, kodeks etyki i postępowanie zgodnie z wartościami. |
Pracownicy |
Zaangażowani i zmotywowani pracownicy, kadra menedżerska oraz zasady etyki biznesowej decydują w ogromnym stopniu o efektywności działania spółki. Stopień poinformowania pracowników oraz poziom ich satysfakcji z pracy mają kluczowe znacznie dla budowania zaangażowania pracowników. |
Poza narzędziami skierowanymi do wszystkich pracowników dodatkowe narzędzia wspierające w bieżącej pracy to: foldery specjalistyczne, szkolenia dedykowane, dokumenty Q&A. |
Lokalne i regionalne stowarzyszenia |
Lokalne i regionalne organizacje pozarządowe działające na rzecz rozwoju danego obszaru, np. gminy, wsi lub powiatu. |
Przekazanie kompleksowej i rzetelnej informacji na temat inwestycji, ze szczególnym uwzględnieniem planowanej lokalizacji i przebiegu linii oraz opinii przedstawicieli lokalnych społeczności – spotkania bezpośrednie i materiały promocyjne (folder) oraz strona WWW. |
Pozarządowe stowarzyszenia |
Lokalne, regionalne i ogólnokrajowe organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony środowiska naturalnego, flory lub fauny, albo prowadzące działalność w zakresie rozwoju inicjatyw proekologicznych na danych terenach. |
Bezpośrednie spotkania z przedstawicielami stowarzyszeń, dostarczenie materiałów informacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem kwestii środowiskowych oraz związanych z nimi działań inwestora. |
Partnerzy biznesowi |
Firmy współpracujące z PSE na etapie przedinwestycyjnym i realizujące usługi na ich zlecenie. |
Informacje na temat polityki bezpieczeństwa, posiadanych certyfikatów ISO oraz polityki antykorupcyjnej udzielane przez pracowników na spotkaniach z partnerami i współpracownikami. |
Działanie pośrednie | ||
Media (ogólnopolskie, regionalne, branżowe) |
Przekazują informacje, kształtują opinie na temat inwestycji. |
Konferencje prasowe, briefingi, spotkania indywidualne (artykuły, wywiady), artykuły sponsorowane, dodatki branżowe do gazet, magazyn ekspercki, materiały prasowe, prezentacje, strona WWW, zintegrowany raport roczny. |
Administracja centralna, Parlament |
Ministerstwa oraz urzędy centralne, parlamentarzyści – szczególnie zaangażowani w komisjach i zespołach parlamentarnych. |
Spotkania indywidualne, prezentacje, foldery, konferencje branżowe i ekonomiczne, strona WWW, zintegrowany raport roczny, magazyn ekspercki. |
Kontrahenci (wytwórcy, dystrybutorzy, firmy obrotu) |
Grupa podmiotów stale współpracujących z PSE związanych umowami. |
Spotkania indywidualne, konferencje branżowe, warsztaty, magazyn ekspercki, zintegrowany raport roczny, strona WWW. |
Częstotliwość kontaktów jest zależna od potrzeb PSE oraz zapytań interesariuszy.
Mechanizmy wsparcia
naszych inwestycji
Od 2008 roku realizowaliśmy projekt inwestycyjny „Połączenie elektroenergetyczne Polska-Litwa”, dofinansowywany ze środków pomocowych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 (POIiŚ 10.1.).
Łączne dofinansowanie dla zadań inwestycyjnych wyniosło ponad 896,84 mln zł, przy całkowitej jego wartości na poziomie 1 744,32 mln zł netto. Kwota wypłaconego dofinansowania od początku realizacji tego strategicznego przedsięwzięcia do końca 2016 roku wyniosła ponad 896,84 mln zł.
W 2015 roku kontynuowano realizację umowy o dofinansowanie dla projektu „Rozbudowa stacji elektroenergetycznej Słupsk Wierzbięcino” w celu przyłączenia FW Słupsk oraz Potęgowo – w ramach środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 (POIiŚ 9.6). Przyznane dofinansowanie dla projektu wynosiło 14,25 mln zł, z czego do końca 2016 roku wypłacono w formie refundacji około 14,25 mln zł.
W 2015 roku otrzymaliśmy także dotację z tytułu rozliczenia projektu „Studium wykonalności dla projektu LitPol Link” współfinansowanego ze środków funduszu TEN-E, którego realizacja zakończyła się w czerwcu 2014 roku. Poniesione koszty w ramach projektu zostały zrefundowane w 2015 roku w wysokości 1 822 tys. euro.
W 2016 roku otrzymaliśmy dofinansowanie w związku z projektem „Badania dotyczące trzeciego elektroenergetycznego połączenia międzysystemowego między Polską (obszar Poznania) a Niemcami (Eisenhuttenstadt) wraz z niezbędnym wzmocnieniem zachodniej części polskiego systemu elektroenergetycznego”, którego realizacja zakończyła się w grudniu 2014 roku.
W 2016 roku nastąpiło rozliczenie projektów współfinansowanych z funduszy unijnych bezpośrednio przyznawanych przez Komisję Europejską w ramach 7 Programu Ramowego (Dofinansowanie Projektów Dotyczących Badań i Rozwoju Technologicznego). Otrzymane fundusze w ramach umów dla tych projektów – łączna kwota wyniosła 59 503,67 euro – wpłynęły w okresie ich realizacji i po ich rozliczeniu.
Znaczące wsparcie finansowe uzyskane od państwa (w zł) | |||
---|---|---|---|
GRI 201-4 |
2016 |
2015 |
Łącznie |
Całkowita kwota wsparcia finansowego otrzymanego przez organizację od rządu w trakcie raportowanego okresu |
106 877 959 |
191 225 042 |
298 103 001 |
Ulgi podatkowe oraz kredyt podatkowy |
9 420 |
1 066 852 |
1 076 272 |
– Ulga na nabycie nowych technologii |
0 |
1 059 632 |
1 059 632 |
– Odliczenia z tytułu darowizn |
9 420 |
7 220 |
16 640 |
Granty inwestycyjne, badawcze, na rozwój oraz inne istotne rodzaje grantów |
106 868 539 |
190 158 190 |
297 026 729 |
Wymiar, w jakim państwo jest obecne w strukturze własnościowej |
100 % |
100 % |
Wzmacnianie innowacyjności
oraz wdrażanie nowych technologii
GRI 103 Do zachowania stabilności bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego niezbędne są stały rozwój technologiczny oraz wyznaczenie kierunków, którymi sektor powinien podążać w bliższej i dalszej przyszłości.
Coraz istotniejsze stają się kwestie zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska i optymalnego gospodarowania krajowymi zasobami energetycznymi. W tych aspektach znaczenia nabrały alternatywne metody wytwarzania energii. W ustawie o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2015 r. poz. 478, Art. 2, pkt 22) zdefiniowano je jako: „odnawialne, niekopalne źródła energii obejmujące energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię aerotermalną, energię geotermalną, energię hydrotermalną, hydroenergię, energię fal, prądów i pływów morskich, energię otrzymywaną z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego oraz biopłynów”.
GRI 103 W ostatnich latach następuje sukcesywny wzrost mocy zainstalowanej ze źródeł odnawialnych. Na koniec 2016 roku wielkość mocy zainstalowanej z OZE w krajowym systemie elektroenergetycznym zwiększyła się o 13 proc. względem 2015 roku i osiągnęła poziom 8 GW.
Stan mocy elektrycznej z OZE zainstalowanej w krajowym systemie w latach 2015-2016
(źródło: ARE S.A.)
Zwiększenie udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych stanowi jeden z głównych aspektów polityki Unii Europejskiej. Dalszy rozwój tych źródeł w Polsce w znacznej mierze będzie zależał od możliwości skorzystania przez inwestorów z mechanizmów wsparcia. Podstawowym aktem prawnym regulującym zagadnienia dotyczące OZE jest ustawa z 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. poz. 478) z późniejszą zmianą. Ustawa ta zmodyfikowała dotychczas funkcjonujący system zielonych certyfikatów i wprowadziła mechanizm oparty na organizowaniu aukcji na sprzedaż energii. Odnawialne źródła będą budowane w przypadku możliwości skorzystania z wyżej wymienionego mechanizmu. Ocena możliwości przyrostu mocy w tym segmencie będzie uwzględniała zapisy obowiązujących regulacji prawnych.
Znaczący wpływ na kwestie bezpieczeństwa energetycznego ma rozwój nowych technologii. Dlatego prowadzimy wiele działań, których celem jest optymalne wykorzystanie nowych technologii w sektorze elektroenergetycznym. Dotyczą one m.in. kwestii cyfryzacji obiektów stacyjnych oraz zastosowania na liniach przesyłowych przewodów niskostratnych, systemów WAMS (systemy monitorowania parametrów elektrycznych sieci elektroenergetycznej na dużym obszarze), usług typu DSM/DSR (działania związane z zarządzaniem i reakcją strony popytowej) oraz rozwiązań pozwalających na popularyzację lokalnych źródeł wytwórczych i magazynów energii.
W 2016 roku realizowaliśmy 29 prac innowacyjnych, badawczych i rozwojowych, z których 10 zostało zakończonych.
Ważniejsze prace badawcze i rozwojowe zakończone w 2016 roku
Nowa konstrukcja przewodów niskostratnych do linii elektroenergetycznych NN
Opracowaliśmy nową konstrukcję przewodu niskostratnego do linii elektroenergetycznych NN wraz ze specyfikacją techniczną. Będzie ona stanowiła zamiennik dla dotychczas stosowanej standardowej konstrukcji przewodu. Nowa konstrukcja ograniczy straty przesyłowe w nowo budowanych liniach elektroenergetycznych najwyższych napięć, przy zachowaniu dotychczasowych parametrów eksploatacyjnych.
System zapewnienia bezpiecznej komunikacji IP w obszarze zarządzania siecią elektroenergetyczną (projekt prowadzony w ramach programu NCBiR)
Projekt był realizowany w ramach programu NCBiR „Obronność, bezpieczeństwo państwa”. Jego celem było zapewnienie systemowej ochrony infrastruktury teleinformatycznej sieci elektroenergetycznej przed zagrożeniami cybernetycznymi poprzez wdrożenie systemu monitorowania zagrożeń internetowych dla infrastruktury IT stacji elektroenergetycznych oraz stworzenie dedykowanego mechanizmu ochrony systemu komunikacji technologicznej w sieciach IP (ang. Internet Protocol) należących do OSP, OSD i JWCD.
System Dynamicznego Zarządzania Siecią Przesyłową (projekt prowadzony w ramach programu NCBiR)
Celem projektu było opracowanie systemu do wyznaczania dynamicznej obciążalności linii elektroenergetycznych, co pozwala na efektywne zarządzanie siecią dzięki wykorzystaniu jej pełnej przepustowości, z uwzględnieniem aktualnych warunków pogodowych. W ramach projektu zaimplementowano szereg innowacyjnych rozwiązań, między innymi zautomatyzowaną autokontrolę wykorzystującą wirtualny benchmark zwisu, nowatorskie sprzęganie lokalnych i globalnych parametrów pogodowych, a także unikalny sposób redukcji poboru energii oraz adaptacyjnych technologii przesyłu danych.
Analiza wzajemnego oddziaływania między przesuwnikami fazowymi zlokalizowanymi w stacji Mikułowa a siecią w warunkach występowania stanów przejściowych
Głównym celem pracy była ocena funkcjonowania przesuwników fazowych w strukturach KSE w stanach ustalonych i nieustalonych oraz opracowanie zaleceń w zakresie prowadzenia ruchu z uwzględnieniem wykorzystania tych urządzeń.
Realizacja pracy pozwoliła na zidentyfikowanie efektów prowadzonej regulacji za pomocą przesuwników fazowych w stanach ustalonych, w zakresie kontroli przesyłów mocy na przekroju Polska – Niemcy, a także na ocenę potencjalnych ograniczeń wykorzystania kąta przesunięcia fazowego. Oceniane były również powstające przeciążenia (ograniczenia przesyłowe i przekroczenia napięciowe oraz zbilansowanie mocy biernej), jakie mogą wynikać z przesyłów mocy w różnych stanach pracy KSE wymuszonych poprzez zdolności regulacyjne przesuwników fazowych.
Ocena mechanicznej wytrzymałości kompozytowych izolatorów wiszących przy obciążeniach cyklicznych, eksploatowanych w liniach z przewodami wysokotemperaturowymi
Z prób i obliczeń przeprowadzonych w ramach pracy wynika, że dostępne na rynku kompozytowe wiszące izolatory liniowe produkowane wykazują odpowiednią odporność na obciążenia statyczne i cykliczne w dopuszczonej przez CIGRE temperaturze poniżej 80 °C. Przeprowadzone badania wskazały, że istnieje co najmniej pięciostopniowy zapas temperatury. Oznacza to, że istnieje możliwość eksploatacji tych izolatorów w liniach z przewodami wysokotemperaturowymi, czyli przy podwyższonej temperaturze ich dolnego węzła montażowego.
Z dostępnych materiałów wynika także, że nagrzanie się dolnego okucia izolatora od przewodu wysokotemperaturowego powyżej 80°C jest w praktyce mało prawdopodobne. Użyteczność technologii została bezsprzecznie potwierdzona.
Studium wykonalności dla projektu demonstracyjnego w zakresie wdrożenia systemu wspomagania bezpieczeństwa pracy KSE opartego o system Special Protection Scheme i bateryjny magazyn energii elektrycznej
W 2016 roku PSE kontynuowały współpracę z New Energy and Industrial Technology Development Organization (NEDO) – japońską organizacją rządową odpowiedzialną między innymi za wsparcie rozwoju przemysłu. Celem prowadzonych prac było opracowanie studium wykonalności dla realizacji pilotażowego projektu demonstracyjnego obejmującego budowę i pracę w trybie on-line systemu poprawiającego bezpieczeństwo pracy sieci charakteryzującej się dużym nasyceniem źródłami wiatrowymi. Opracowane studium wykonalności było podstawą do podjęcia decyzji o realizacji instalacji pilotażowej. Prace były w całości finansowane przez stronę japońską.
Projekt demonstracyjny z zakresu inteligentnych sieci
na rzecz poprawy bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego przy zwiększającym się udziale OZE
W odpowiedzi na wzrost udziału źródeł odnawialnych przyłączonych do krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE), 14 marca 2017 roku japońska instytucja rządowa NEDO oraz Ministerstwo Energii podpisały memorandum o współpracy w ramach projektu na rzecz bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego.
Celem projektu jest przetestowanie na wydzielonym obszarze KSE systemu realizującego funkcję automatyki odciążającej sieć elektroenergetyczną (SPS) oraz hybrydowego magazynu energii elektrycznej (BESS). Rozwiązanie zaproponowane w projekcie wykorzystuje japońską technologię automatyk systemowych oraz hybrydowy magazyn energii elektrycznej (BESS).
W celu realizacji projektu Hitachi oraz Hitachi Chemical podpisały 17 marca 2017 roku umowę wdrożeniową z PSE, Energa-Operator (EOP) i Energa Wytwarzanie (EW). Kolejnym krokiem było podpisanie umowy przez Hitachi, Hitachi Chemical i SMBC z NEDO.
Decyzja o realizacji przez następne trzy i pół roku projektu została podjęta na podstawie wyników studium wykonalności realizowanego od lutego 2015 do listopada 2016 roku przez Hitachi, Hitachi Chemical, SMBC oraz inne instytucje zaangażowane w projekt. W ramach projektu Hitachi, przy współpracy z PSE, EOP i EW, zbuduje system SPS, natomiast Hitachi Chemical będzie odpowiedzialne za budowę hybrydowego magazynu energii elektrycznej wyposażonego w baterie litowo-jonowe i kwasowo-ołowiowe. Ponadto, Hitachi, Hitachi Chemical i SMBC zbadają modele biznesowe dla systemów realizujących funkcję automatyki odciążającej sieć elektroenergetyczną oraz systemów magazynowania energii.
Polska – jako państwo członkowskie Unii Europejskiej – planuje zwiększyć udział OZE w systemie elektroenergetycznym. Aby sprostać wyzwaniom zwiększonego obciążenia sieci, niezbędne jest podjęcie działań mających na celu jej modernizację i rozbudowę. Mogą one być uzupełnione o implementację systemu realizującego funkcję automatyki odciążającej sieć elektroenergetyczną (SPS) przystosowaną do odpowiedniego zarządzania znaczącą generacją ze źródeł odnawialnych, w szczególności energetyki wiatrowej.
Uproszczona architektura rozwiązania (SPS i BESS)
Zarys projektu demonstracyjnego
System realizujący funkcję automatyki odciążającej sieć elektroenergetyczną (SPS) – zakres firmy Hitachi
System SPS w trybie ciągłym wykonuje obliczenia w oparciu o informacje on-line dostarczane z systemu SCADA. Na ich podstawie, poprzez wykonywanie cyklicznych analiz, opracowuje scenariusze działań dla określonych zakłóceń. System SPS dokona niezbędnych sterowań w celu wyeliminowania przeciążeń na podstawie wyników analiz.
Hybrydowy magazyn energii (BESS) wyposażony w baterie litowo-jonowe i kwasowo-ołowiowe – zakres firm Hitachi oraz Hitachi Chemical
Projekt ma na celu zmniejszenie całkowitych kosztów systemów magazynowania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie hybrydowego systemu magazynowania. System ten charakteryzuje się zarówno wysoką wydajnością – wykorzystanie technologii litowo-jonowej – jak i efektywnością kosztową – zastosowanie akumulatorów kwasowo-ołowiowych.
Zbadanie modeli biznesowych dla systemów stabilizacji sieci elektroenergetycznych oraz systemów magazynowania energii elektrycznej – zakres firm Hitachi, Hitachi Chemical i SMBC
Hitachi, Hitachi Chemical i SMBC zweryfikują zalety systemów realizujących funkcję automatyki odciążającej sieć elektroenergetyczną (SPS) oraz systemów magazynowania energii elektrycznej, a następnie przedstawią modele biznesowe umożliwiające ich szersze wykorzystanie.
Uproszczony układ podziału zadań stron projektu
Opracowanie nowej konstrukcji
przewodów niskostratnych
W ramach realizowanego projektu „Nowoczesne przewody niskostratne do przesyłu energii elektrycznej do linii elektroenergetycznych NN” opracowaliśmy nową konstrukcję przewodów fazowych.
Jest to rozwiązanie systemowe do przesyłu energii elektrycznej w postaci wiązki trój- lub czteroprzewodowej z wykorzystaniem nowej generacji przewodów niskostratnych pozwalających na dalsze ograniczenie strat przesyłu energii elektrycznej.
Efektem naszych prac jest nowa konstrukcja przewodu fazowego do wiązki trójprzewodowej z przeznaczeniem do stosowania w nowo budowanych liniach 400 kV.
Nowy przewód, o oznaczeniu 468/24-A1F/UHST-261, jest niskostratnym zamiennikiem stosowanego obecnie przewodu 408-AL1F/34-UHST i pozwala na zmniejszenie strat do 13 procent. W stosunku do przewodu tradycyjnego AFL-8 350, stosowanego do 2013 roku, umożliwia obniżenie strat do 26,1 procent.
Przewody te będą stosowane do budowy naszych nowych linii elektroenergetycznych 400 kV.
Zasady realizacji inwestycji z perspektywy wpływu na środowisko naturalne
GRI 103 Inwestujemy w rozwój i modernizację obiektów stanowiących elementy systemu przesyłowego w sposób umożliwiający jak najmniejszą ingerencję w środowisko.
Każdy z etapów realizacji procesu inwestycyjnego w zakresie budowy, rozbudowy i modernizacji majątku sieciowego – zaczynając od planowania, poprzez budowę, aż po eksploatację – podlega weryfikacji pod kątem oddziaływania na poszczególne elementy środowiska.
W ramach przygotowania zadań na etapie koncepcji dla kilku wariantów lokalizacji obiektów analizujemy uwarunkowania terenowe i środowiskowe, w szczególności w odniesieniu do lokalizacji trasy linii w stosunku do terenów objętych ochroną, zajęcia gruntów rolnych oraz leśnych, a także dokonujemy oceny możliwych do zastosowania technologii.
Na etapie studium wykonalności wykonujemy analizę obecnego i planowanego zagospodarowania terenu wraz z wizją lokalną dla kluczowych obszarów inwestycji.
Proponowane warianty przebiegów trasy linii oraz lokalizacji nowych stacji uwzględniają między innymi poniższe wytyczne:
- wykorzystanie korytarzy infrastrukturalnych innych obiektów liniowych,
- jak najmniejsza ingerencja w zabudowę mieszkaniową,
- jak najmniejsza ingerencja w obszary cenne ekologicznie.
Kryteria i wymogi dla podwykonawców oraz dostawców
Sprawujemy nadzór nad jakością nabywanych urządzeń i aparatury. Pozwala nam to skutecznie zarządzać potencjalnymi zagrożeniami środowiskowymi mogącymi wystąpić w wyniku ich awarii.
Dostarczane urządzenia i aparatura muszą spełniać nasze wymogi w zakresie: długiego okresu eksploatacji, małej awaryjności, niskich kosztów utrzymania w ruchu oraz odporności na wpływ warunków atmosferycznych.
Dla urządzeń i aparatury elektroenergetycznej, mającej istotne znaczenie dla pracy systemu, opracowaliśmy specyfikacje techniczne zawierające minimalne wymagania techniczne, funkcjonalne i konstrukcyjne uwzględniające również wymagania w zakresie ochrony środowiska (odnośnie do dopuszczalnych wielkości emisji hałasu, pól elektromagnetycznych, czy parametrów oczyszczonych ścieków itp.).
Urządzenia i aparatura będące przedmiotem dostaw są sprawdzane przed montażem na terenie obiektów sieciowych w ramach testów
FAT (Factory Acceptance Test)
Testy urządzeń wchodzących w skład obwodów pierwotnych i wtórnych stacji elektroenergetycznych realizowane u producenta lub w miejscu przez niego wskazanym, przeprowadzane przed dostawą urządzenia do zamawiającego.
SAT (Substation Acceptance Test)
Testy urządzeń wchodzących w skład obwodów pierwotnych i wtórnych stacji elektroenergetycznych, przeprowadzane na terenie obiektu elektroenergetycznego w docelowym miejscu pracy urządzenia.
Odsetek nowych dostawców, którzy zostali poddani ocenie według kryteriów środowiskowych
GRI 103, GRI 308-1 Wykonawcy zadań inwestycyjnych realizowanych w ramach Planu Inwestycji 2016 zostali wyrywkowo poddani kontrolom Inżyniera Kontraktu w zakresie przestrzegania wymagań środowiskowych na terenach budowy. Z tego względu nie dysponujemy danymi pozwalającymi na rzetelne wyliczenie wskaźnika. Biuro Zarządzania Środowiskiem Pracy w PSE rozpoczęło prowadzenie bazy raportów z kontroli środowiskowych dla realizowanych inwestycji w celu zaraportowania pełnych danych do wskaźnika za rok 2017.
W analizowanym roku wykonawcy realizujący zadania remontowe i eksploatacyjne nie byli poddawani ocenie pod względem kryteriów środowiskowych.
Kryteria HSEQ dla podwykonawców
GRI 103 Jednym z nowych elementów polityki PSE jest wprowadzenie zintegrowanych działań w obszarze bezpieczeństwa pracy, środowiska i jakości HSEQ (od ang. health, safety, environment and quality).
Nasze działania są ukierunkowane na zapewnienie bezpiecznego środowiska pracy i ochronę środowiska naturalnego. Obejmują nie tylko pracowników PSE, ale także naszych wykonawców oraz podwykonawców prac inwestycyjnych i modernizacyjnych. Zasady HSEQ wdrażamy w obszarze utrzymania i rozwoju infrastruktury sieciowej.
Dla wykonawców zewnętrznych określiliśmy program działań uwzględniający głównie zapobieganie zdarzeniom rzeczywistym, takim jak awarie oraz wypadki dotyczące ludzi, sprzętu i środowiska. Podstawowe narzędzia wykorzystywane w tym zakresie to identyfikacja zdarzeń potencjalnie wypadkowych oraz ścisły nadzór nad realizacją prac zlecanych stronom trzecim.
Nasi pracownicy dokonują analizy stanu przygotowania podwykonawców do prawidłowego wykonywania prac, między innymi na podstawie statystyk wypadkowości i zdarzeń potencjalnie wypadkowych za okres trzech poprzednich lat. Pod uwagę brane są: liczba wypadków lekkich, zbiorowych, ciężkich i śmiertelnych, a także wskaźniki częstości wypadkowości oraz prewencji.
Bioróżnorodność obszarów chronionych i innych wartościowych terenów
GRI 304-2 Inwestujemy w rozwój systemu przesyłowego w taki sposób, żeby jak najmniej ingerować w środowisko. Wdrażając System Zarządzania Środowiskowego zgodny z normą ISO 14001, zobowiązaliśmy się do nadzoru nad przestrzeganiem przepisów prawnych, a także do stosowania dobrych praktyk w zakresie ochrony środowiska. Zobowiązanie to nałożyliśmy również na wykonawców oraz podwykonawców naszych zadań inwestycyjnych.
Dokładamy wszelkich starań, żeby każdy z etapów realizacji inwestycji – od planowania, poprzez budowę, po eksploatację – charakteryzowała dbałość o środowisko uwzględniająca całą gamę aspektów, od środków zaradczych związanych z zabezpieczeniem przed zanieczyszczeniem gruntu i wód podziemnych, poprzez ograniczanie strat w siedliskach i gatunkach oraz zarządzanie sytuacjami awaryjnymi, aż po minimalizowanie emisji hałasu oraz prawidłową gospodarkę odpadami. Realizując inwestycje, dbamy, żeby nasza infrastruktura elektroenergetyczna w jak najmniejszym stopniu wpływała na zmniejszenie różnorodności biologicznej.
Projekty inwestycyjne realizujemy w sposób minimalizujący kluczowe zagrożenia dla przyrody i pozwalający zapobiegać utracie różnorodności biologicznej. Zaczynamy już na etapie planowania trasy linii i lokalizacji stacji elektroenergetycznych – umieszczając infrastrukturę w sposób najmniej kolidujący z obszarami cennymi przyrodniczo. W kolejnych fazach realizacji projektów analizujemy możliwości techniczne i technologiczne minimalizowania oddziaływań związanych z fazą realizacji i eksploatacji obiektów sieciowych.
Dla inwestycji już zrealizowanych prowadzimy tzw. monitoring porealizacyjny.
Do nieuniknionych skutków realizacji inwestycji należy utrata części siedlisk związana z wycinką drzew w pasie technologicznym, zwłaszcza na terenach leśnych. Są to jednak sytuacje coraz rzadsze, ze względu na coraz częstsze stosowanie słupów nadleśnych bądź leśnych.
Kompensacja na przykładzie linii 400 kV Miłosna – Siedlce Ujrzanów
Wykonawca w ramach realizacji inwestycji związanej z budową linii 400 kV Miłosna-Siedlce Ujrzanów dokonał wycinki drzew i krzewów na łącznej powierzchni 50 ha. Zgodnie z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach dla budowy linii zostaliśmy zobowiązani do wykonania kompensacji przyrodniczej poprzez wykonanie nasadzeń drzew i krzewów w liczbie powiększonej o 10 procent sumy dokonanych zniszczeń oraz do kontrolowania stanu nasadzeń przez 5 kolejnych lat.
W celu wypełnienia nałożonych zobowiązań wykonaliśmy nasadzenia mające na celu zwrócenie środowisku zniszczonego drzewostanu na powierzchni 58,9 ha. W ramach prac kompensacyjnych w 10 gminach posadzono 350 140 sadzonek niżej wymienionych gatunków.
Prace wykonaliśmy w oparciu o rekomendowane gatunki drzew oraz znajdujący się w pobliżu drzewostan, na gruntach o słabej przydatności do produkcji rolnej (91,5 procent nasadzeń) oraz na gruntach leśnych (8,5 procent nasadzeń).
Po przeprowadzeniu kontroli, w 2015 i 2016 roku wykonaliśmy uzupełnienia w miejsce sadzonek uszkodzonych przez zwierzęta. Po dwóch latach powierzchnia wykonanych nasadzeń powiększyła się do 118 procent całkowitej powierzchni, na której dokonano wycinki.
Kontrola stanu nasadzeń dla linii 400 kV Miłosna-Siedlce Ujrzanów będzie prowadzona corocznie do 2019 roku.
Monitoring chiropterologiczny na przykładzie linii 400 kV Ełk – Łomża
W 2016 roku dla linii 400 kV Ełk-Łomża wykonaliśmy poinwestycyjną inwentaryzację chiropterologiczną, której celem było określenie składu gatunkowego oraz aktywności nietoperzy wzdłuż wybudowanej linii w rok po oddaniu inwestycji do eksploatacji.
Badania zostały przeprowadzone w oparciu o wytyczne zawarte w Raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W celu porównania z wynikami przedstawionymi w raporcie przyjęto tę samą metodykę prowadzenia badań.
Aktywność nietoperzy sprawdzano detektorami z wykorzystaniem technik nasłuchowych w czasie najintensywniejszego żerowania (najliczniejsze przeloty). Badania przeprowadzono w 45 punktach, zlokalizowanych między innymi na obszarze OSO Przełomowa Dolina Narwi, w miejscu przebiegu linii przez obszary szczególnie cenne przyrodniczo. Dane zebrane podczas monitoringu detektorowego zostały zanalizowane pod kątem zaklasyfikowania głosów do gatunków. Inwentaryzacja poinwestycyjna wykazała obecność czterech gatunków nietoperzy:
- mroczka późnego,
- borowca wielkiego,
- nocka rudego,
- mroczka pozłocistego.
Zarówno inwentaryzacja przedinwestycyjna (2013 rok), jak i porealizacyjna (2016 rok) stwierdziły ten sam skład gatunkowy nietoperzy. Porównanie średniej aktywności zwierząt wykazało wzrost aktywności w 2016 roku. Uzyskany wynik wskazuje, że inwestycja nie miała negatywnego wpływu ani na skład gatunkowy, ani na aktywność nietoperzy. W ramach badań przeprowadzono również kontrolę śmiertelności nietoperzy. Nie stwierdzono martwych zwierząt na żadnym z badanych odcinków linii. Brak śmiertelności nietoperzy na skutek kolizji z linią z jednej strony potwierdza ich zdolności do omijania przeszkód terenowych w postaci linki o średnicy większej niż 1 mm (średnice przewodu linii NN są wielokrotnie większe), z drugiej dowodzi, że zarówno przewody, jak i konstrukcje słupów, nie stanowią zagrożenia dla tych ssaków.
Monitoring porealizacyjny awifauny na przykładzie linii 400 kV Miłosna – Siedlce Ujrzanów
W latach 2015-2016 dla linii 400 kV Miłosna-Siedlce Ujrzanów zgodnie z wymaganiami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wykonaliśmy I etap monitoringu porealizacyjnego awifauny związany z wykrywalnością ofiar kolizji z linią. Badaniami objęliśmy 10,6 procent długości wybudowanych 90 kilometrów linii, w tym 25 przęseł linii zlokalizowanych w miejscach najbardziej newralgicznych z punktu widzenia ornitofauny – w obszarach dolin rzecznych o większej różnorodności gatunkowej ptaków, stanowiących również naturalne korytarze migracyjne w okresach wiosennych i jesiennych przelotów, w tym położonych częściowo na terenie Natura 2000 Dolina Kostrzynia.
Monitoring obejmował kontrole wytypowanych odcinków pod kątem wyszukiwania martwych ptaków lub ich śladów, naniesienie miejsc kolizji na mapy, określenie gatunków, wieku osobników oraz stanu zachowania zwłok. W wyniku przeprowadzonych prac stwierdziliśmy,
że najliczniejszymi gatunkami ulegającymi kolizjom były drozd śpiewak i kapturka. W czasie badań nie znaleziono ptaków, które zginęłyby w wyniku porażenia prądem podczas przesiadywania na słupach.
Nasz wpływ na otoczenie społeczne
i środowiskowe
Normy i regulacje w obszarze majątku sieciowego
GRI 103, GRI 413-2 Wpływ działalności naszej spółki na otoczenie społeczne i środowiskowe ma szczególne znaczenie w przypadku budowy nowych linii napowietrznych. Realizacja inwestycji odbywa się w oparciu o najnowsze normy europejskie PN-EN 50341 dotyczące projektowania elektroenergetycznych linii napowietrznych. Respektujemy przy tym wszelkie obowiązujące w kraju akty prawne z obszarów ochrony środowiska, planowania i zagospodarowania przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, prawa budowlanego oraz pozostałych.
Normy europejskie
Stosowane do projektowania i budowy nowych linii zapewniają wysoki poziom niezawodności pracy linii, wysoki poziom bezpieczeństwa publicznego, a także minimalizują uciążliwości linii dla otaczającego środowiska. W celu ograniczenia wycinki drzew na terenach lasów stosujemy praktykę prowadzenia przewodów linii ponad lasem, dzięki czemu wycinkę drzew można ograniczyć do niewielkich obszarów – pod stanowiska słupów.
Do budowy każdej linii niezbędne jest pozyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zgodnie z którymi w wybranych miejscach linii stosuje się oznakowanie przewodów lub słupów elementami widocznymi dla ptaków (sylwetki ptaków drapieżnych na wieżyczkach odgromowych czy spirale ostrzegawcze zawieszone na przewodach). Zgodnie z obowiązującym prawem, stosowane jest również oznakowanie przeszkodowe linii jako przeszkody lotniczej.
Urządzenia, aparaty i układy instalowane w stacjach spełniają również wymagania norm europejskich, co zapewnia wysoki poziom niezawodności ich pracy. Stosowane są też rozwiązania zmniejszające oddziaływanie stacji elektroenergetycznej na otoczenie, w tym na środowisko naturalne – np. każdy instalowany transformator sieciowy wyposażany jest w misę olejową zapobiegającą wyciekowi oleju do środowiska w przypadku awarii.
Ustanawianie praw do nieruchomości
W celu uregulowania stosunków prawnych, dotyczących urządzeń przesyłowych, między przedsiębiorcami przesyłowymi a właścicielami nieruchomości, na których takie urządzenia się znajdują, w 2008 roku wprowadzono do kodeksu cywilnego pojęcie „służebności przesyłu”. Określa ono zakres, w jakim przedsiębiorca przesyłowy może korzystać z cudzej nieruchomości, na której znajdują się lub mają się znajdować jego urządzenia przesyłowe – wszelkie konstrukcje i instalacje tworzące linie elektroenergetyczne. Wprowadzone zapisy umożliwiają inwestorowi dostęp do urządzeń, czyli słupów, przewodów i elementów stacji znajdujących się na nieruchomości w przypadkach awarii, napraw i konserwacji.
Służebność przesyłu jest ograniczonym prawem rzeczowym ustanawianym w formie aktu notarialnego na nieruchomości. Jej zakres jest wpisywany do księgi wieczystej obciążonej nieruchomości.
Zgodnie z obowiązującym prawem, za ustanowienie służebności przesyłu każdemu właścicielowi nieruchomości wypłacane jest wynagrodzenie oraz odszkodowanie z tytułu obniżenia wartości nieruchomości.
Przed rozpoczęciem prac zlecamy wykonanie operatów szacunkowych dla każdej nieruchomości objętej inwestycją. Stanowią one podstawę do ustalenia wysokości wynagrodzenia i odszkodowania dla właściciela działki. Na wielkość wypłat mają wpływ takie czynniki jak dotychczasowa wartość i przeznaczenie nieruchomości oraz straty w użytkach rolnych, zasiewach lub zbiorach spowodowane zajęciem części nieruchomości przez urządzenia przesyłowe. Za posadowienie słupa przysługuje dodatkowe odszkodowanie. Zazwyczaj po akceptacji i zawarciu umowy cywilnoprawnej właściciele otrzymują pierwszą ratę odszkodowania. Wypłata drugiej raty następuje po podpisaniu aktu notarialnego, który umożliwia inwestorowi dostęp do terenu i linii. Przyznawane są też odszkodowania za uszkodzenia i straty powstałe podczas prowadzenia prac budowlano-montażowych.
W przypadku braku zgody właściciela gruntu na podpisanie umowy służebności inwestycji celu publicznego, po wykorzystaniu całego procesu rokowań uruchamiana jest ścieżka rokowań zgodnie z wymogami art.124 UGN. Procedura administracyjna jest jednak ostatecznością w procesie negocjacji – przed jej zastosowaniem podejmowane są działania zmierzające do kompromisowego rozwiązania.
Nie prowadzimy statystyk w zakresie liczby umów służebności przesyłu zawieranych z właścicielami nieruchomości przez działających w naszym imieniu wykonawców. Rocznie sprawa dotyczy wielu tysięcy działek. Odsetek zawartych umów szacujemy na 94-98 procent, a pozostałe 2 do 6 procent stanowią decyzje administracyjne wydane zgodnie z art. 124 Ustawy o gospodarce nieruchomościami (UGN).
Liczba osób fizycznie i ekonomicznie przesiedlonych oraz rekompensata z tytułu przesiedlenia
GRI EU22 Dokładamy wszelkich starań, żeby realizacja inwestycji nie wiązała się z koniecznością przesiedleń. W 2016 roku nie odnotowaliśmy żadnego przypadku konieczności przesiedlenia z powodu budowy stacji oraz linii przesyłowych. Nadrzędnym celem realizowanych inwestycji jest zaspokojenie obecnych i przyszłych potrzeb społeczeństwa, przedsiębiorstw i konsumentów indywidualnych. Osiągnięcie go wymaga wspólnych wysiłków wszystkich zainteresowanych stron.
Oddziaływanie linii
Wszystkie urządzenia elektryczne wytwarzają w swoim otoczeniu pole elektromagnetyczne, które powstaje na skutek obecności napięcia oraz w wyniku przepływu prądu. Do grupy tych urządzeń należą linie najwyższych napięć. Wokół linii powstaje pole elektromagnetyczne niskiej częstotliwości (50 Hz), takie samo jak wytwarzane przez odkurzacz lub pralkę, czyli urządzenia elektryczne używane w każdym domu. Oddziaływanie pola elektromagnetycznego jest często przedmiotem dyskusji na temat potencjalnego wpływu na zdrowie człowieka.
Dotychczasowe wyniki badań przeprowadzonych na całym świecie nie potwierdzają obaw co do negatywnego oddziaływania pól elektromagnetycznych niskich częstotliwości na zdrowie człowieka oraz na inne organizmy żywe, ale też nie wykluczają takiego wpływu. Właśnie z tego powodu w Polsce oraz w całej Unii Europejskiej ustanowiono odpowiednie przepisy określające z dużym zapasem bezpieczeństwa dopuszczalne wielkości oddziaływania obiektów elektroenergetycznych. Są one rygorystycznie przestrzegane przez naszą spółkę. Przed oddaniem danego obiektu do użytkowania wykonywane są pomiary pól elektromagnetycznych, które następnie poddawane są weryfikacji przez organy ochrony środowiska, co wyklucza możliwość niespełnienia wymagań. Zainteresowanych odsyłamy do publikacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, „Environmental Health Criteria nr 238 - Extremely Low Frequency Fields”, Genewa, Szwajcaria, 2007).
Dla każdego realizowanego zadania inwestycyjnego przygotowujemy informatory skierowane do społeczności lokalnych, zawierające rzetelne informacje na temat inwestycji z uwzględnieniem ich wpływu na środowisko. Oddziaływanie pól elektromagnetycznych jest zawsze jednym z tematów programu konferencji regionalnych, organizowanych przez naszych wykonawców przy współpracy z nami.
Hałas
Poziom emitowanego hałasu zależy od konstrukcji linii elektroenergetycznej oraz od warunków pogodowych (znacznie wzrasta podczas mżawki i deszczu, na co nie mamy wpływu). Hałas pochodzący z nowo projektowanych linii poza terenem pasa technologicznego nie przekracza wartości dopuszczalnych w środowisku.
Głównymi źródłami hałasu w naszych stacjach są transformatory. Stosujemy urządzenia o obniżonej mocy akustycznej oraz nowoczesne rozwiązania technologiczne układów chłodzenia. W szczególnych przypadkach w celu ograniczenia hałasu budowane są ekrany akustyczne.
Walory krajobrazowe
Z założenia unikamy prowadzenia linii elektroenergetycznych przez tereny o szczególnych walorach krajobrazowych. Jednak problem widoku z okna, często nawet na dość odległą linię elektroenergetyczną, jest jedną z głównych przyczyn protestów społecznych. Celem każdego projektu jest wkomponowanie linii w krajobraz w sposób minimalizujący negatywne wrażenia estetyczne.
Porażenie prądem lub piorunem
Nasze linie najwyższych napięć wyposażone są w przewody odgromowe. Oznacza to, że w ich sąsiedztwie zmniejsza się zagrożenie uderzenia piorunem. Jednak w pobliżu linii zawsze wymagane jest zachowanie elementarnej ostrożności – w szczególności przy pracach z użyciem sprzętu rolniczego.
Usuwanie awarii
Z powodu braku unormowania prawnego służebności przesyłu dla linii elektroenergetycznych wybudowanych w latach wcześniejszych, na gruntach prywatnych pojawiają się czasem problemy związane z utrudnianiem, a nawet uniemożliwianiem ekipom remontowym wstępu na przedmiotowe nieruchomości. Utrudnianie dostępu do obiektu przedłuża czas usuwania awarii lub wykonania remontu, co wywołuje problemy – zwłaszcza dla lokalnych odbiorców energii elektrycznej.
Spotkania z władzami i instytucjami
w ramach realizacji inwestycji
Suma spotkań i wydarzeń dla prowadzonych inwestycji
Wpływ inwestycji infrastrukturalnych na rozwój regionów
GRI 103, GRI 203-1, GRI 203-2 Inwestycje infrastrukturalne celu publicznego, w tym budowa elektroenergetycznych stacji i linii najwyższych napięć, wpływają istotnie na poprawę standardów życia w całym regionie. Realizują szereg funkcji istotnych z punktu widzenia regionu i lokalnych społeczności.
Korzyści z inwestycji elektroenergetycznych:
- zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu,
- zapewnienie większej dostępności energii elektrycznej ze względu na brak ograniczeń w poborze mocy,
- znaczące wpływy budżetowe z podatków odprowadzanych do gmin – corocznie do budżetu gminy z racji podatku od nieruchomości wpływa 2 procent wartości inwestycji zrealizowanej na jej obszarze,
- rozwój lokalnej przedsiębiorczości – zatrudnianie lokalnych firm jako podwykonawców, usługi na rzecz wykonawców,
- tworzenie dodatkowych miejsc pracy.
Wyszczególnienie |
Liczba urzędów |
Wartość zadeklarowanego i zapłaconego podatku (w zł) | ||
---|---|---|---|---|
2016 | 2015 | 2016 | 2015 | |
Podatek od nieruchomości |
930 |
911 |
223 994 385 |
204 122 839 |
Podatek rolny⃰ |
13 |
13 |
1 282 |
4 952 |
Podatek leśny |
10 |
10 |
713 |
823 |
Łącznie |
940 |
921 |
223 996 380 |
204 128 614 |
*Pozycja nie podlega zsumowaniu w zakresie łącznej liczby gmin, do których odprowadzamy podatek, ponieważ ta sama gmina otrzymuje podatek od nieruchomości.
Działania edukacyjne
GRI 203-1 Obszary związane z elektroenergetyką oraz naszą działalnością jako operatora systemu przesyłowego są niezwykle istotne z punktu widzenia gospodarki oraz odbiorców energii elektrycznej. Jednocześnie jednak są skomplikowane i – często – niezrozumiałe dla odbiorców końcowych. Wychodząc naprzeciw temu wyzwaniu, PSE zrealizowały akcje edukacyjne dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów, a także cykl warsztatów dla dziennikarzy zajmujących się elektroenergetyką.
Akcje edukacyjne
Inwestycjom PSE towarzyszą akcje edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży szkolnej, a poprzez to również do społeczności lokalnych. Zajęcia pomagają budować wiedzę na temat energetyki oraz bezpieczeństwa energetycznego, a także przełamywać obawy związane z inwestycjami. W 2016 roku PSE zorganizowały kilka akcji edukacyjnych, które przyniosły wymierne efekty.
365 dni bez prądu i Miasteczko Edukacyjne
Od września 2014 roku do marca 2016 roku w 11 gminach leżących na obszarze inwestycji Budowa dwutorowej linii Gdańsk Przyjaźń-Żydowo Kierzkowo (Żukowo, Somonino, Nowa Karczma, Kościerzyna, Lipusz, Studzienice, Parchowo, Bytów, Tuchomie, Miastko, Polanów) nasz wykonawca, realizował dwuetapową akcję edukacyjną.
Etap nr 1
Konkurs filmowy dla gimnazjalistów przeprowadzony w miesiącach wrzesień-grudzień 2014 roku.
Etap nr 2
Warsztaty edukacyjne dla uczniów szkół podstawowych prowadzone od października 2015 do marca 2016 roku.
Do udziału w konkursie filmowym zaproszono uczniów gimnazjów z 11 gmin położonych na obszarze inwestycji. Uczniowie pod okiem nauczycieli pełniących rolę opiekunów mieli stworzyć scenariusz krótkiego filmu pod tytułem 365 dni bez prądu. Zadanie było okazją do zastanowienia się nad tym, jak powszechne jest używanie urządzeń elektrycznych oraz jak wiele w życiu współczesnego człowieka zależy od dostępności prądu, a więc od tego, czy w naszym otoczeniu są linie elektroenergetyczne. W konkursie wzięło udział około 100 uczniów z 9 gimnazjów. Trzy pierwsze miejsca zostały nagrodzone sprzętem elektronicznym oraz indywidualnymi nagrodami rzeczowymi dla opiekunów i członków zespołów. Dodatkowo, zwycięzca – Gimnazjum w Polanowie – otrzymało Elektryzujący Pokaz Naukowy i Miasteczko Edukacyjne o tematyce związanej z prądem elektrycznym. Wydarzenie to zorganizowano 23 maja 2015 roku, podczas szkolnej majówki, na terenie Zespołu Szkół Publicznych w Polanowie. W ramach Miasteczka Edukacyjnego uczniowie mogli wziąć udział w warsztatach – ich zakres przedstawiamy poniżej.
Potęga elektryczności
Za prezentacji generatora elektrostatyki uczniowie dowiedzieli się, czym jest elektryczność, co to są ładunki elektryczne i jakie mają właściwości. Mogli zapoznać się ze zjawiskiem elektryzacji ciał. Mieli również możliwość zrobienia specjalnych fryzur „burzowych”, przekazania koledze elektrycznego żółwia oraz zrobienia prawdziwego pioruna. Przekonali się też, czym są izolatory i co je różni od przewodników. Sprawdzali, jakie materiały przewodzą prąd i w jaki sposób można zrobić prosty silnik elektryczny.
Gwiazda elektrostatyczna
Biorąc udział w doświadczeniu, można było zobaczyć, czym są ładunki elektryczne dodatnie i ujemne. Za pomocą własnoręcznie zrobionej gwiazdy dzieci sprawdzały, które ładunki przyciągają się, a które odpychają.
Silnik elektryczny
Podczas warsztatów uczniowie zobaczyli, w jaki sposób działa silnik, czym jest energia mechaniczna i w jaki sposób można zamienić ją na energię elektryczną. Chętni mogli też zbudować własne proste silniki elektryczne.
Połączenia proste i szeregowe
Uczestnicy dowiedzieli się, jak zbudować prosty obwód elektryczny, czym różni się obwód szeregowy od równoległego, w jaki sposób działają takie obwody i do czego służą. Mogli także wykonać schemat, a następnie, za pomoca rezystorów, diod i baterii, skonstruować własne obwody. Dowiadywali się przy tym, gdzie w codziennym życiu wykorzystywane są połączenia równoległe, a gdzie szeregowe.
Energooszczędny – jesteś czy nie jesteś?
Uczniowie zastanawiali się, w jaki sposób mogą dbać o środowisko, czy ma znaczenie, ile zużywają poszczególnych mediów, czy warto używać energooszczędnych żarówek, dlaczego powinni zakręcać ogrzewanie, gdy wietrzą pokój, czy warto zakręcać wodę, dlaczego należy wyciągać ładowarki z kontaktów oraz jaki związek z oszczędzaniem energii ma gotowanie.
Dużym zainteresowaniem cieszyły się również pokazy Tesla, elektryzujący Science Show oraz stoiska naukowe.
Drugim elementem akcji edukacyjnej był przeprowadzony od września 2015 roku do marca 2016 roku cykl warsztatów dla uczniów klas piątych wszystkich szkół podstawowych na obszarze inwestycji. W ramach tej inicjatywy dzieci brały udział w zajęciach realizowanych przez wykwalifikowanych animatorów według trzech wcześniej wypróbowanych w miasteczku edukacyjnym scenariuszy dostosowanych do wieku uczestników: Potęga elektryczności, Gwiazda elektrostatyczna oraz Zbuduj silnik elektryczny.
Do akcji zgłoszono aż 18 szkół.
W warsztatach wzięło udział
26 klas.
Łącznie w zajęciach wzięło udział
około 500 uczniów.
102 km do bezpieczeństwa energetycznego!
Akcja edukacyjna „102 km do bezpieczeństwa energetycznego!” towarzyszyła budowie linii 400 kV Jasiniec-Pątnów. Została przeprowadzona od marca do czerwca 2016 roku, w formie konkursu graficznego adresowanego do uczniów 11 gimnazjów z terenów bezpośrednio objętych inwestycją. Zadanie polegało na stworzeniu, przy użyciu dowolnej techniki plastycznej, plakatu w formacie od A3 do A0 zawierającego hasło „102 km do bezpieczeństwa (energetycznego)” i zwracającego uwagę na korzyści z budowy linii 400 kV Jasiniec-Pątnów. Nagrodą był sprzęt elektroniczny. Konkurs rozpoczęto 1 marca 2016 roku. Prace uczniów nadesłały gimnazja z 9 gmin: Konin, Skulsk, Pakość, Janikowo, Sławęcinek, Złotniki Kujawskie, Nowa Wieś Wielka, Solec Kujawski i Bydgoszcz. Ogłoszenie wyników nastąpiło 3 czerwca 2016 roku. Zwyciężyły cztery zespoły: gimnazjum w Skulsku (I miejsce), w Koninie (II miejsce), w Pakości oraz w Sławęcinku (III miejsce ex aequo). Przyznane zostały również nagrody indywidualne dla opiekunów oraz wszystkich członków zespołów filmowych. Co więcej, w dniu zakończenia roku szkolnego wszystkie szkoły oraz uczestnicy otrzymali pamiątkowe dyplomy.
Z energią bezpiecznie w przyszłość
W ramach inwestycji polegającej na budowie linii 400 kV Grudziądz-Pelplin-Gdańsk Przyjaźń w roku szkolnym 2015/2016 (marzec-czerwiec 2016 rok) przeprowadzona została akcja edukacyjna „Z energią bezpiecznie w przyszłość”. Miała ona formę konkursu filmowego skierowanego do uczniów 24 gimnazjów z terenów bezpośrednio objętych inwestycją. W skład zespołów reprezentujących daną szkołę mogli wchodzić uczniowie jednej lub więcej klas – łącznie do 10 osób oraz opiekun. Pracę konkursową miał stanowić krótki, maksymalnie 3-minutowy film reklamujący inwestycję, przesłany w wersji elektronicznej. W ramach konkursu swoje prace nadesłały gimnazja z 10 gmin. Zwycięskie zespoły z gimnazjów: w Pelplinie (I miejsce), Grucie (II miejsce) oraz Morzeszczynie (III miejsce) wygrały dla swoich szkół sprzęt elektroniczny. Dodatkowo, za zajęcie I miejsca przyznano indywidualne nagrody dla opiekunów zespołów filmowych i każdego członka zespołu. W dniu zakończenia roku szkolnego, 24 czerwca 2016 roku, szkoły oraz uczestnicy konkursu otrzymali pamiątkowe dyplomy.
Energia dla Dolnego Śląska!
Od kwietnia do czerwca 2017 roku wykonawcy budowy linii elektroenergetycznych 400 kV Mikułowa- Czarna oraz Czarna- Pasikurowice realizowali akcję edukacyjną „Energia dla Dolnego Śląska!”. Jej celem było uzyskanie akceptacji społecznej dla budowy linii poprzez zwiększenie wiedzy na temat bezpieczeństwa energetycznego województwa dolnośląskiego i obu inwestycji.
Konkurs składał się z dwóch części. We fragmencie obejmującym inwestycję Budowa linii 400 kV Mikułowa-Czarna do udziału zaproszono gimnazja z gmin: Sulików, Siekierczyn, Lubań, Nowogrodziec, Lwówek Śląski, Pielgrzymka, Złotoryja, Krotoszyce, Męcinka oraz Legnickie Pole. Na trasie linii Czarna-Pasikurowice do akcji zaproszono gimnazja z gmin: Długołęka, Wisznia Mała, Oborniki Śląskie, Miękinia, Środa Śląska oraz Malczyce. Gimnazjum z gminy Ruja, która leży na trasie obu linii, miało możliwość udziału w wybranej części akcji. Pracę konkursową stanowił krótki, maksymalnie 3-minutowy film mówiący o bezpieczeństwie energetycznym regionu oraz odpowiedniej inwestycji. Dozwolona była dowolna technika wykonania pracy przy użyciu urządzenia multimedialnego pozwalającego na rejestrację filmu (np. telefon komórkowy, aparat fotograficzny, kamera). Łącznie w konkursie wzięło udział około 70 uczniów gimnazjów z 9 gmin. W części dotyczącej linii Mikułowa-Czarna nagrodzono filmy przesłane przez gimnazja z miejscowości: Męcinka (I miejsce), Siekierczyna (II miejsce) oraz Legnickie Pole (III miejsce). W części dotyczącej linii Czarna-Pasikurowice nagrody wręczyliśmy gimnazjom z miejscowości: Wisznia Mała (I miejsce), Oborniki Śląskie (II miejsce) oraz Miękinia (III miejsce). Po trzy zwycięskie zespoły w ramach obu inwestycji wygrały sprzęt elektroniczny dla szkół. Oficjalne wręczenie nagród dla zwycięskich gimnazjów oraz dla członków zespołów filmowych odbyło się 23 czerwca.
Wszystkie nasze akcje edukacyjne spotkały się z pozytywnym przyjęciem zarówno u dyrektorów szkół, władz gmin, nauczycieli, jak i samych uczniów. Przed uruchomieniem każdej inicjatywy przedstawiciele wykonawcy inwestycji spotykali się z przedstawicielami szkół, aby wyjaśnić cele i zasady akcji. Konkursy zostały zaplanowane tak, aby zachęcić do poszukiwania informacji o zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem energetycznym. Dodatkowo, głównym wskazywanym źródłem danych były strony internetowe inwestycji, dzięki czemu nastąpiło zwiększenie wiedzy na temat przedsięwzięć realizowanych przez wykonawców. Odbiorcami wszystkich wymienionych działań edukacyjnych byli nie tylko uczniowie, ale też nauczyciele ze szkół zlokalizowanych w pobliżu planowanych inwestycji, a pośrednio także rodzice uczniów, lokalne władze oraz dziennikarze. Akcje edukacyjne spełniły cel przyświecający PSE – wzmocniły świadomość i edukowały społeczeństwo w zakresie funkcjonowania rynku energetycznego.
Warsztaty edukacyjne dla dziennikarzy
Bardzo ważnymi interesariuszami naszej spółki są przedstawiciele mediów. Wychodząc z założenia, że dobre przygotowanie i branżowa wiedza oraz znajomość mechanizmów warunkujących działania OSP są kluczowe dla warsztatu dziennikarzy zajmujących się elektroenergetyką, przeprowadziliśmy minisondaż na temat obszarów i zakresu tematów związanych z działalnością PSE, w których branżowi dziennikarze mogliby potrzebować wsparcia edukacyjnego. O opinie poprosiliśmy dziennikarzy branżowych, którzy najczęściej piszą o działalności operatora systemu przesyłowego, między innymi przedstawicieli portali WNP, Wysokie Napięcie, MONTEL oraz Biznes Alert, a także reprezentantów agencji informacyjnych i gazet ogólnopolskich. Nasza inicjatywa spotkała się z dużym zainteresowaniem. Ankietowani przedstawiciele mediów potwierdzili potrzebę pogłębienia wiedzy i zgłosili zagadnienia, które ich zdaniem powinny zostać omówione w pierwszej kolejności. W ten sposób dzięki zaangażowaniu zarządu spółki oraz kadry menedżerskiej Departamentu Zarządzania Systemem, Departamentu Współpracy Międzynarodowej, Departamentu Przesyłu i wielu ekspertów PSE, od grudnia 2016 do czerwca 2017 roku w siedzibie naszej spółki w Konstancinie-Jeziornie udało się zorganizować 6 edycji warsztatów dla dziennikarzy branżowych.
Pierwsze warsztaty dla dziennikarzy odbyły się 14 grudnia 2016 roku. Tematyką było zarządzanie pracą KSE – bilansowanie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Na spotkaniu omówione zostały zagadnienia związane z rynkiem bilansującym oraz środkami zaradczymi dostępnymi dla OSP wraz z informacją, w jakich sytuacjach oraz w jakiej kolejności są wykorzystywane. Poruszono również tematykę wykorzystywania mocy IRZ (interwencyjnej rezerwy zimnej) oraz omówiono ograniczenia w poborze mocy, czyli kiedy się je wprowadza, dlaczego i z jakim skutkiem.
23 stycznia 2017 roku zorganizowaliśmy kolejne warsztaty. Tym razem wyjaśnione zostały zagadnienia dotyczące zarządzania połączeniami międzysystemowymi – rodzaje połączeń z systemami ościennymi i uwarunkowania ich pracy (AC vs DC), a także przepływy niegrafikowe (kołowe i tranzytowe). Poruszono również temat przekładania tych kwestii na realną pracę w systemie oraz środki zaradcze dla odciążenia połączeń międzysystemowych (Redispatching: XBR, MRA, przesuwniki).
Trzecie warsztaty odbyły się 8 lutego 2017 roku. Podczas tej edycji zaprezentowane zostały zagadnienia związane z wyznaczaniem zdolności przesyłowych na połączeniach transgranicznych. Wyjaśniono różnice pomiędzy obecnie funkcjonującym systemem nieskoordynowanym NTC a Flow-Based Market Coupling jako rozwiązaniem docelowym. Omówione zostały również czynniki sieciowe, takie jak awarie, modernizacje i uwarunkowania bilansowe, a także ich wpływ na wielkość importu i eksportu. W drugiej części spotkania przedstawiono organizację procesów rynkowych oraz różnice między modelami rynku strefowym i węzłowym.
Czwarte spotkanie z dziennikarzami w ramach warsztatów edukacyjnych odbyło się 13 kwietnia 2017 roku, a jego tematem przewodnim był rynek mocy i związane z nim zagadnienia. Omówiono i wyjaśniono uwarunkowania nim rządzące oraz rozwiązania funkcjonalne, będące wówczas w fazie opracowania.
19 maja 2017 roku odbyły się piąte warsztaty dla dziennikarzy. Omówiono na nich najnowsze rozwiązania przygotowane w GK PSE we współpracy z Narodowym Centrum Badań Jądrowych dotyczące usługi DSR – redukcji zapotrzebowania na polecenie OSP.
Ostatnia edycja warsztatów odbyła się 22 czerwca 2017 roku. Pierwsza część spotkania poświęcona była wybranym aspektom pracy połączonych systemów w Europie, ENTSO-E oraz danym systemowym, czyli zasobom dostępnym na stronie internetowej www.pse.pl. Druga część warsztatów polegała na interpretacji wszystkich przedstawionych wcześniej zagadnień.
Warsztaty dla dziennikarzy wpisały się doskonale w założenia programu SMART PSE. Poznanie i zaspokojenie potrzeb edukacyjnych ważnej grupy interesariuszy, do której należą przedstawiciele mediów, pozwoliły nam usprawnić współpracę z nią, a także zwiększyć precyzję trafiającego do opinii publicznej przekazu na temat naszej działalności. Były one prowadzone przez przedstawicieli zarządu PSE oraz ekspertów z Departamentu Zarządzania Systemem oraz Departamentu Przesyłu.
Spotkania z dziennikarzami pozwoliły nam nie tylko podzielić się dość hermetyczną, specjalistyczną wiedzą, ale również lepiej zdefiniować potrzeby przedstawicieli mediów. Planujemy kontynuować nasze inicjatywy edukacyjne. Dodatkowym bodźcem w tym zakresie są zmiany w otoczeniu, nieustający postęp technologiczny, a także nowe rozwiązania i mechanizmy wpływające na pracę OSP.